Móng tay không chỉ là điểm nhấn thẩm mỹ mà còn là tấm gương phản chiếu tình trạng sức khỏe tổng thể của cơ thể. Việc hiểu rõ những dấu hiệu bệnh ở móng tay có thể giúp bạn nhận biết sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, từ những thiếu hụt dinh dưỡng đơn giản đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Cùng Ảnh Nail khám phá ngôn ngữ bí ẩn mà móng tay đang cố gắng truyền đạt đến bạn.
Móng tay khỏe mạnh trông như thế nào?
Một bộ móng tay khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt, bóng mịn và đều màu. Phần bán nguyệt (lunula) màu trắng ngà ở gốc móng rõ ràng, không quá lớn cũng không quá nhỏ. Bề mặt móng không có gờ, rãnh, không bị biến dạng hay đổi màu bất thường. Móng chắc chắn nhưng vẫn có độ dẻo nhất định, không dễ gãy hay tách lớp. Bất kỳ sự thay đổi nào về màu sắc, hình dạng, độ dày hay kết cấu đều có thể là dấu hiệu bệnh ở móng tay mà bạn cần chú ý.
Nhận diện các dấu hiệu bệnh ở móng tay qua màu sắc
Màu sắc của móng tay có thể thay đổi vì nhiều lý do, từ các tác động bên ngoài đến các vấn đề sức khỏe bên trong. Việc quan sát kỹ lưỡng sự thay đổi màu sắc là bước đầu tiên quan trọng để nhận biết các dấu hiệu bệnh ở móng tay.
Sọc đen dọc trên móng: Cảnh báo ung thư hắc tố nguy hiểm
Bạn có thường xuyên kiểm tra nốt ruồi trên da để phát hiện sớm ung thư da không? Vậy thì cũng đừng bỏ qua những thay đổi về màu sắc trên móng tay. Nếu xuất hiện một đường sọc đen dọc bất thường, đậm màu và có xu hướng rộng dần theo thời gian trên móng, đây có thể là một dấu hiệu bệnh ở móng tay cực kỳ đáng lo ngại, cụ thể là ung thư hắc tố dưới móng (subungual melanoma) – một dạng nghiêm trọng của ung thư da. Thống kê cho thấy, ung thư hắc tố có thể chiếm đến 1-3% các trường hợp ung thư da và việc phát hiện sớm là chìa khóa để điều trị hiệu quả.
Sự xuất hiện của sọc đen này không giống như vết bầm tím do va đập mà thường xuất hiện từ gốc móng và phát triển ra phía ngoài. Nếu kèm theo sự thay đổi kích thước, màu sắc không đều, hoặc chảy máu, bạn cần đến gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.
Móng tay có sọc đen dọc, có thể là dấu hiệu ung thư hắc tố
Sọc trắng ngang trên móng: Dấu hiệu thiếu hụt dinh dưỡng
Những đường sọc trắng ngang, còn gọi là đường Beau, trên móng tay có thể là một dấu hiệu bệnh ở móng tay cho thấy cơ thể bạn đang thiếu hụt một số dưỡng chất thiết yếu, đặc biệt là kẽm hoặc protein. Quá trình phát triển của móng bị gián đoạn do không đủ lượng dinh dưỡng cần thiết để nuôi dưỡng các tế bào móng. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thiếu kẽm có thể ảnh hưởng đến hơn 2 tỷ người trên toàn cầu, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.
Bên cạnh đó, sọc ngang cũng có thể là biểu hiện của những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như bệnh về thận, gan hoặc thậm chí là hậu quả của một đợt sốt cao, chấn thương, hoặc ngộ độc hóa chất. Để cải thiện tình trạng này, việc bổ sung kẽm và protein qua chế độ ăn uống là rất quan trọng. Các thực phẩm giàu kẽm bao gồm thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, hải sản (hàu, ngao, tôm, cua), các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
Móng tay vàng bất thường: Không chỉ là nấm móng
Móng tay có màu vàng là một trong những dấu hiệu bệnh ở móng tay khá phổ biến và thường khiến nhiều người lo lắng. Trong đa số các trường hợp, nấm móng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này, khiến móng trở nên dày, xù xì và dễ gãy. Bệnh nấm móng chiếm khoảng 10% các bệnh lý về móng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới.
Tuy nhiên, móng tay vàng không chỉ dừng lại ở nấm móng. Nó còn có thể là biểu hiện của các bệnh lý nội khoa như suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém), bệnh tiểu đường, hoặc bệnh vẩy nến. Trong một số trường hợp hiếm gặp hơn, hội chứng móng vàng (Yellow Nail Syndrome) liên quan đến các bệnh về phổi hoặc phù bạch huyết, hoặc thậm chí là ung thư da, cũng có thể khiến móng có màu vàng bất thường. Việc xác định nguyên nhân chính xác đòi hỏi sự thăm khám của bác sĩ.
Móng tay màu vàng bất thường là dấu hiệu bệnh ở móng tay
Đốm trắng trên móng: Chấn thương hay sâu xa hơn?
Khi nhìn thấy những đốm trắng xuất hiện trên móng tay, nhiều người thường liên tưởng đến việc thiếu canxi. Tuy nhiên, trên thực tế, những đốm trắng này (leukonychia) thường là dấu hiệu bệnh ở móng tay không quá nghiêm trọng và chủ yếu do chấn thương nhẹ ở gốc móng. Chẳng hạn, một vết va đập nhỏ hoặc thói quen cắn móng tay cũng có thể gây ra những đốm này. Phần móng bị đốm trắng sẽ tự biến mất khi móng dài ra và được cắt bỏ.
Ngoài chấn thương, đốm trắng cũng có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Trong một số ít trường hợp, đốm trắng có thể là dấu hiệu của thiếu kẽm, dị ứng, hoặc phản ứng với thuốc. Khoảng 70-80% người trưởng thành ít nhất một lần trong đời xuất hiện đốm trắng trên móng tay, cho thấy đây là một hiện tượng khá phổ biến và thường không đáng lo ngại.
Móng tay xanh bất thường: Khi nào cần lo lắng?
Móng tay chuyển sang màu xanh là một trong những dấu hiệu bệnh ở móng tay cần được chú ý đặc biệt, vì nó có thể cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe từ nhẹ đến rất nghiêm trọng. Sự thay đổi màu sắc này thường liên quan đến một số nguyên nhân như ngộ độc kim loại nặng, đặc biệt là bạc, do tiếp xúc trực tiếp mà không có bảo hộ.
Ngoài ra, việc sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống sốt rét, thuốc chống loạn thần, thuốc điều hòa nhịp tim hoặc thuốc điều trị bệnh hồng ban cũng có thể gây ra hiện tượng này. Tiếp xúc với hóa chất độc hại như axit oxalic, chất tẩy rửa kim loại hoặc tẩy sơn trong môi trường làm việc cũng là một nguyên nhân đáng cân nhắc. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, móng tay xanh có thể là dấu hiệu bệnh ở móng tay của nhiễm HIV/AIDS hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra.
Móng tay màu xanh là dấu hiệu bệnh ở móng tay đáng chú ý
Vệt đỏ dọc dưới móng: Nghi ngờ viêm nội tâm mạc
Những sọc đỏ dọc mảnh, trông như những vệt máu nhỏ li ti dưới móng, đặc biệt nếu chúng xuất hiện ở nửa dưới móng gần phần bán nguyệt, là một dấu hiệu bệnh ở móng tay bất thường mà bạn không nên bỏ qua. Đây có thể là biểu hiện của người bị bệnh tim, cụ thể là dấu hiệu nhiễm trùng van tim, hay còn gọi là viêm nội tâm mạc.
Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là tình trạng nhiễm trùng và viêm lớp lót bên trong các buồng tim và các van tim. Nguy cơ mắc bệnh tăng cao ở những người có tiền sử cấy ghép tim, khuyết tật tim bẩm sinh hoặc suy tim. Ngoài những vệt đỏ trên móng, người bệnh còn có thể xuất hiện các triệu chứng giống cúm như sút cân không rõ nguyên nhân, đau cơ, ho dai dẳng. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, viêm nội tâm mạc là một tình trạng nghiêm trọng và cần được chẩn đoán, điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Các thay đổi về hình dạng và kết cấu của móng tay
Ngoài màu sắc, hình dạng và kết cấu của móng tay cũng cung cấp những thông tin quan trọng về sức khỏe. Những biến đổi tưởng chừng nhỏ nhặt này có thể là các dấu hiệu bệnh ở móng tay mà cơ thể bạn đang cố gắng gửi gắm.
Móng tay có sọc dọc: Dấu hiệu lão hóa tự nhiên
Nếu bạn nhận thấy nhiều đường sọc dọc (ridge lines) xuất hiện trên móng và cảm thấy móng ngày càng trở nên thô ráp, sần sùi hơn, đây thường không phải là một dấu hiệu bệnh ở móng tay đáng lo ngại. Giống như nếp nhăn trên da, những đường sọc dọc này là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa. Chúng thường xuất hiện nhiều hơn khi chúng ta lớn tuổi, đặc biệt là sau tuổi 50.
Tình trạng này thường không cần điều trị và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, để duy trì vẻ đẹp của móng, bạn có thể tăng cường dưỡng ẩm cho móng và vùng da xung quanh, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất. Đôi khi, sọc dọc quá rõ rệt cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng mất nước hoặc thiếu hụt một số vitamin nhóm B.
Móng tay lõm hình thìa: Cảnh báo thiếu sắt và thiếu máu
Dạng móng tay lõm vào giữa, có hình dáng giống như một cái thìa (koilonychia), là một dấu hiệu bệnh ở móng tay khá đặc biệt và dễ nhận biết. Tình trạng này cho thấy cơ thể bạn đang thiếu sắt hoặc bị thiếu máu. Móng tay sẽ trở nên mỏng dẹt, yếu ớt và thay vì nhô lên một chút ở giữa, chúng lại lõm xuống.
Thiếu sắt là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của thiếu máu trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến khoảng 25% dân số toàn cầu, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Sắt là khoáng chất cần thiết cho quá trình sản xuất hemoglobin, một protein trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi cơ thể thiếu sắt, các tế bào không nhận đủ oxy, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận, bao gồm cả móng tay. Bổ sung sắt thông qua viên uống hoặc các loại thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, cá, trứng, rau xanh đậm và các loại đậu là rất cần thiết.
Móng tay lõm hình thìa là một dấu hiệu bệnh ở móng tay liên quan đến thiếu sắt
Móng tay dễ gãy, giòn: Thiếu Biotin hoặc vấn đề tuyến giáp
Móng tay thường xuyên nứt nẻ, khô, giòn và dễ gãy hơn bình thường là một dấu hiệu bệnh ở móng tay phổ biến, cho thấy cơ thể bạn có thể đang thiếu hụt Biotin (Vitamin H hay B7). Biotin là một vitamin nhóm B tan trong nước, đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa chất béo, carbohydrate và protein, đồng thời giúp nuôi dưỡng tóc, da và móng chắc khỏe.
Theo một nghiên cứu, khoảng 20% người trưởng thành mắc chứng móng giòn có thể cải thiện tình trạng này sau khi bổ sung Biotin. Ngoài thiếu Biotin, móng tay giòn cũng có thể là dấu hiệu bệnh ở móng tay của các vấn đề tuyến giáp, đặc biệt là suy giáp. Móng giòn do tuyến giáp hoạt động kém có thể đi kèm với các triệu chứng như mệt mỏi, tăng cân, da khô. Bạn có thể bổ sung Biotin từ thực phẩm như trứng, hạnh nhân, súp lơ, phô mai hoặc viên uống bổ sung theo chỉ định của bác sĩ.
Móng tay dễ gãy là dấu hiệu bệnh ở móng tay liên quan đến thiếu biotin
Gốc móng hình bán nguyệt lớn bất thường: Liên quan đến sức khỏe gan
Hình bán nguyệt (lunula) ở gốc móng tay là một phần tự nhiên và khỏe mạnh. Kích thước bình thường của nó thường chiếm khoảng 1/5 chiều dài móng, có màu trắng ngà. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy hình bán nguyệt này có kích thước lớn hơn đáng kể so với bình thường, đây có thể là một dấu hiệu bệnh ở móng tay liên quan đến sức khỏe gan.
Một số bệnh về gan có thể gây ra sự thay đổi này. Ví dụ, trong các trường hợp xơ gan hoặc viêm gan mãn tính, gan không hoạt động hiệu quả, dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc móng. Tình trạng suy gan cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Để hỗ trợ sức khỏe gan, việc duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia và có chế độ ăn uống cân bằng là vô cùng quan trọng.
Móng tay bong tróc, có vảy: Dấu hiệu của bệnh vẩy nến
Móng tay bong tróc, xuất hiện những mảng nhỏ nổi trên bề mặt móng, hoặc có những vết rỗ li ti, là những dấu hiệu bệnh ở móng tay thường thấy ở người mắc bệnh vẩy nến. Bệnh vẩy nến là một bệnh da liễu mãn tính, gây ra tình trạng ngứa, khô da, và sự xuất hiện của các mảng vảy óng ánh bạc trắng hơi nhô lên trên nền da đỏ hoặc hồng.
Mặc dù vẩy nến thường xuất hiện trên da, nhưng khoảng 10-50% bệnh nhân vẩy nến cũng có biểu hiện ở móng tay hoặc móng chân. Tình trạng này có thể từ nhẹ, tự hết, đến diễn tiến nghiêm trọng, gây biến dạng móng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị vẩy nến móng tay thường đòi hỏi sự kiên trì và thời gian dài, vì cần đánh giá tác động của phương pháp điều trị qua sự phát triển của phần móng mới mọc ra.
Móng tay bong tróc là dấu hiệu bệnh ở móng tay của bệnh vẩy nến
Móng tay lồi (móng dùi trống): Tín hiệu từ phổi và tim mạch
Khi móng tay bị lồi lên, cong xuống như hình cái muỗng úp ngược, và phần đầu ngón tay có vẻ sưng tấy, đây được gọi là hiện tượng móng dùi trống (clubbing). Đây là một dấu hiệu bệnh ở móng tay quan trọng, thường liên quan đến các tình trạng bệnh lý về phổi, gây giảm lượng oxy trong máu.
Ung thư phổi là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra móng dùi trống, chiếm tới 75-80% các trường hợp liên quan đến bệnh phổi. Tuy nhiên, nó cũng có thể là biểu hiện của các bệnh khác như xơ phổi, giãn phế quản, hoặc các bệnh tim mạch như tim bẩm sinh, viêm nội tâm mạc. Trong một số trường hợp hiếm, bệnh gan hoặc tuyến giáp cũng có thể gây ra hiện tượng này. Việc phát hiện móng dùi trống đòi hỏi phải đi khám bác sĩ ngay lập tức để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Móng tay lồi hay móng dùi trống là một dấu hiệu bệnh ở móng tay nghiêm trọng
Thói quen sinh hoạt và cách chăm sóc ảnh hưởng đến móng tay
Ngoài các dấu hiệu bệnh ở móng tay từ bên trong, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng đóng vai trò lớn trong sức khỏe của móng. Việc tiếp xúc thường xuyên với hóa chất tẩy rửa mà không đeo găng tay, sử dụng các sản phẩm sơn móng tay kém chất lượng, hoặc thói quen cắn móng tay đều có thể gây tổn thương và làm suy yếu móng.
Một chế độ ăn uống thiếu cân bằng, ít rau xanh và trái cây tươi cũng ảnh hưởng đến việc cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho móng. Ngược lại, việc chăm sóc móng đúng cách, bao gồm dưỡng ẩm thường xuyên, cắt tỉa gọn gàng, và bảo vệ móng khỏi các tác nhân gây hại, sẽ giúp duy trì một bộ móng khỏe đẹp, đồng thời giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các dấu hiệu bệnh ở móng tay không mong muốn.
Khi nào bạn nên thăm khám bác sĩ về dấu hiệu bệnh ở móng tay?
Mặc dù nhiều thay đổi ở móng tay có thể vô hại hoặc do các yếu tố bên ngoài, nhưng việc nhận biết khi nào cần tìm kiếm sự hỗ trợ y tế là rất quan trọng. Bạn nên thăm khám bác sĩ nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bệnh ở móng tay nào sau đây:
- Sự thay đổi màu sắc đáng kể: Móng chuyển sang màu đen, xanh, vàng đậm kéo dài hoặc xuất hiện các sọc màu lạ mà không rõ nguyên nhân.
- Biến dạng móng: Móng lõm, lồi, dày lên bất thường, hoặc tách rời khỏi giường móng.
- Sưng, đau, chảy máu: Vùng da xung quanh móng bị sưng đỏ, đau nhức, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng.
- Tăng trưởng móng bất thường: Móng mọc chậm, hoặc có các gờ, rãnh sâu bất thường.
- Xuất hiện các đốm lạ dưới móng: Đặc biệt là đốm đen hoặc nâu không phải do chấn thương.
Việc thăm khám bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ nội khoa sẽ giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, giúp bạn giải quyết các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn.
Câu hỏi thường gặp về dấu hiệu bệnh ở móng tay
Móng tay có sọc dọc là dấu hiệu của bệnh gì?
Móng tay có sọc dọc (ridge lines) thường là dấu hiệu bệnh ở móng tay của quá trình lão hóa tự nhiên, tương tự như nếp nhăn trên da, đặc biệt là sau tuổi 50. Đôi khi, chúng cũng có thể chỉ ra tình trạng mất nước hoặc thiếu hụt một số vitamin nhóm B.
Đốm trắng trên móng tay có phải là thiếu canxi không?
Thực tế, đốm trắng trên móng tay (leukonychia) chủ yếu là do chấn thương nhẹ ở gốc móng khi móng đang hình thành. Chúng thường không liên quan đến thiếu canxi. Đôi khi, chúng có thể là dấu hiệu của thiếu kẽm hoặc phản ứng dị ứng.
Làm thế nào để phân biệt nấm móng với các nguyên nhân khác gây vàng móng?
Nấm móng thường làm móng chuyển màu vàng, dày lên, xù xì và dễ gãy. Các nguyên nhân khác như bệnh tuyến giáp, tiểu đường hay vẩy nến cũng có thể gây vàng móng nhưng thường kèm theo các triệu chứng toàn thân khác. Để chẩn đoán chính xác, cần thăm khám bác sĩ.
Móng tay tôi dễ gãy, có cách nào khắc phục không?
Móng tay dễ gãy thường là dấu hiệu bệnh ở móng tay của việc thiếu biotin, thiếu nước, hoặc do tiếp xúc nhiều với hóa chất. Bạn có thể cải thiện bằng cách bổ sung biotin, uống đủ nước, dưỡng ẩm móng thường xuyên và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với hóa chất bằng cách đeo găng tay.
Khi nào tôi cần đi khám bác sĩ nếu móng tay có dấu hiệu bất thường?
Bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu móng tay có những thay đổi màu sắc đột ngột, xuất hiện các sọc đen hoặc đỏ bất thường, móng bị biến dạng (lõm, lồi, dày lên), sưng đau quanh móng, hoặc nếu các triệu chứng kéo dài và không cải thiện.
Cơ thể chúng ta rất kỳ diệu và mỗi sự khác biệt đều có thể là một dấu hiệu bệnh ở móng tay cho thấy cơ thể bạn đang gặp vấn đề cần quan tâm. Ngoài da hay tóc, bạn cũng nên lưu ý các dấu hiệu bất thường trên móng tay để kịp thời nhận thấy những điểm bất thường. Đừng bỏ qua bất cứ sự thay đổi nhỏ nào trên cơ thể vì đó rất có thể là khởi đầu của nhiều căn bệnh đáng lo ngại hơn. Hãy luôn chăm sóc sức khỏe móng tay của bạn một cách tốt nhất cùng Ảnh Nail.
